How to manage Depression, Symptoms, Causes and Treatment ?
ડિપ્રેશન અને તેના લક્ષણો, કારણો અને તેની સારવાર વિશે સંપુર્ણ માહિતી
આજના સમયમાં જોવા મળતી ડિપ્રેશનની પરિસ્થિતી ખુબ જ ગંભીર છે. આજનો યુગ આધુનિક યુગ આવા સમય લોકો સૌથી વધુ પ્રમાણમાં ડિપ્રેશનથી પીડાય છે. ડિપ્રેશનનું કારણ કંઈ પણ હોય શકે જેમ કે સ્વાસ્થ્ય સંબંધી, નોકરી કે વ્યવસાય, ધંધો , પરિવારનો અંગત પ્રશ્નો હોય શકે છે. ઉદાસી, ઉદાસીનતા, રોજિંદા પ્રવૃત્તિઓમાં રસ અથવા આનંદ ગુમાવવો – આ આપણા બધા માટે પરિચિત લક્ષણો છે. પરંતુ, જો ઉદાસી સતત રહે છે અને આપણા જીવનને નોંધપાત્ર રીતે અસર કરે છે, તો તે ડિપ્રેશન હોઈ શકે છે.
ડિપ્રેશનના લક્ષણો
ઉદાસી અથવા જીવનમાં રસ ગુમાવવાની સતત લાગણી જે મુખ્ય હતાશાનું લક્ષણ છે તે વર્તન અને શારીરિક લક્ષણોની શ્રેણી તરફ દોરી શકે છે. આમાં ઊંઘ, ભૂખ, ઊર્જા સ્તર, એકાગ્રતા, દૈનિક વર્તન અથવા આત્મસન્માનમાં ફેરફારનો સમાવેશ થઈ શકે છે. હતાશાને આત્મહત્યાના વિચારો સાથે પણ જોડી શકાય છે.
લોકો અનુભવી શકે છે:
- મૂડ: ચિંતા, ઉદાસીનતા, સામાન્ય અસંતોષ, અપરાધ, નિરાશા, રસ ગુમાવવો, પ્રવૃત્તિઓમાં રસ અથવા આનંદ ગુમાવવો, મૂડ સ્વિંગ અથવા ઉદાસી
- ઊંઘ: વહેલું જાગવું, વધુ પડતી ઊંઘ, અનિદ્રા અથવા બેચેની ઊંઘ
- આખું શરીર: અતિશય ભૂખ, થાક, ભૂખ ન લાગવી અથવા બેચેની
- વર્તન: આંદોલન, અતિશય રડવું, ચીડિયાપણું અથવા સામાજિક અલગતા
- જ્ઞાનાત્મક: એકાગ્રતાનો અભાવ, પ્રવૃત્તિમાં મંદતા અથવા આત્મહત્યાના વિચારો
- વજન: વજન વધવું અથવા વજન ઘટાડવું.
- સામાન્ય લક્ષણ : નબળી ભૂખ કે ભુખ ન લાગવી અથવા વારંવાર વિચારોથી થતી મુઝવણ થવી.
ડિપ્રેશનના કારણો
ડિપ્રેશનના ઘણા બધા કારણો છે જેમ કે,
ડિપ્રેશનના કારણો સંપૂર્ણપણે સમજી શક્યા નથી અને તે કોઈ એક સ્ત્રોત પર ન હોઈ શકે. ડિપ્રેશન પરિબળોના જટિલ સંયોજનને કારણે હોઈ શકે છે જેમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
- હતાશ, સતત વિચારોથી પરેશાન થવું.
- પર્યાવરણીય સ્તરોમાં જૈવિક ફેરફારો
- મનોવૈજ્ઞાનિક અને સામાજિક (મનોસામાજિક)
જીવનની ઘટનાઓ: આમાં શોક, છૂટાછેડા, કામની સમસ્યાઓ, મિત્રો અને પરિવાર સાથેના સંબંધો, નાણાકીય સમસ્યાઓ, તબીબી ચિંતાઓ અથવા તીવ્ર તણાવનો સમાવેશ થાય છે.
વ્યક્તિત્વ: જેઓ ઓછા સફળ સામનો વ્યૂહરચના ધરાવે છે, અથવા અગાઉના જીવનના આઘાત, બાળપણનો આઘાત માટે વધુ સંવેદનશીલ હોય છે.
આનુવંશિક પરિબળો: ડિપ્રેશનવાળા પ્રથમ-ડિગ્રી સંબંધીઓ હોવાના કારણે જોખમ વધે છે.
કેટલીક પ્રિસ્ક્રિપ્શન દવાઓ: આમાં કોર્ટીકોસ્ટેરોઇડ્સ, કેટલાક બીટા-બ્લૉકર, ઇન્ટરફેરોન અને અન્ય પ્રિસ્ક્રિપ્શન દવાઓનો સમાવેશ થાય છે.
મનોરંજક દવાઓનો દુરુપયોગ: દારૂ, એમ્ફેટામાઇન અને અન્ય દવાઓનો દુરુપયોગ ડિપ્રેશન સાથે મજબૂત રીતે જોડાયેલો છે.
ક્રોનિક પેઇન સિન્ડ્રોમ્સ: આ અને અન્ય ક્રોનિક પરિસ્થિતિઓ, જેમ કે ડાયાબિટીસ, ક્રોનિક અવરોધક પલ્મોનરી ડિસીઝ અને કાર્ડિયોવેસ્ક્યુલર ડિસીઝ ડિપ્રેશનની શક્યતા વધારે છે.
ડિપ્રેશન માટેની સારવાર
ડિપ્રેશન માટે સારવાર માટે ખાસ કરીને પોતાની માનસિક રીતે મજબુત થવું પડે છે. જો વ્યક્તિ ડિપ્રેશનથી પોતાનું માનસિક સંતુલન પણ ખોઈ બેસે છે.
સારવારનો મુખ્ય આધાર સામાન્ય રીતે દવા, ટોક થેરાપી અથવા બેનું મિશ્રણ છે. વધુને વધુ, સંશોધન સૂચવે છે કે આ સારવારો ડિપ્રેશન સાથે સંકળાયેલા મગજના ફેરફારોને સામાન્ય બનાવી શકે છે.
ઉપચાર : મનોવૈજ્ઞાનિક તકલીફ સાથે સંકળાયેલ નકારાત્મક વિચારો, વર્તણૂકો અને ભાવનાત્મક પ્રતિભાવોને સુધારવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરતી ટોક થેરાપી, બિહેવિયર થેરાપી , મનોવૈજ્ઞાનિક તકલીફ સાથે સંકળાયેલ હાનિકારક વર્તણૂકોને સુધારવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરતી ઉપચાર, મનોરોગ ચિકિત્સા ,ટોક થેરાપી દ્વારા માનસિક અથવા વર્તણૂકીય વિકૃતિઓની સારવાર.
દવાઓ : પસંદગીયુક્ત સેરોટોનિન રીપ્ટેક ઇન્હિબિટર (SSRI) , હતાશ મૂડ અને ચિંતાના લક્ષણોને સરળ બનાવે છે. એન્ટીડિપ્રેસન્ટ ડિપ્રેશનને અટકાવે છે અથવા રાહત આપે છે અને મૂડને વધારે છે. અસ્વસ્થતા ચિંતા અને તાણથી રાહત મળે છે. ઊંઘને પ્રોત્સાહન આપી શકે છે.
તબીબી પ્રક્રિયા : ઇલેક્ટ્રોકોન્વલ્સિવ ઉપચાર આંચકી ઉશ્કેરવા માટે મગજ દ્વારા ઇલેક્ટ્રિક કરંટ મોકલીને માનસિક બીમારીની સારવાર કરવી. શોક ટ્રીટમેન્ટ તરીકે પણ ઓળખાય છે.
નિષ્ણાતો : ક્લિનિકલ સાયકોલોજિસ્ટ, માનસિક વિકૃતિઓની સારવાર મુખ્યત્વે ટોક થેરાપીથી કરે છે. મનોચિકિત્સક માનસિક વિકૃતિઓની સારવાર મુખ્યત્વે દવાઓથી કરે છે. પ્રાથમિક સંભાળ પ્રદાતા (PCP) રોગો અટકાવે છે, નિદાન કરે છે અને સારવાર કરે છે. ઇમરજન્સી મેડિસિન ઇમરજન્સી વિભાગમાં દર્દીઓની સારવાર ડોક્ટર દ્વારા કરવામાં આવે છે.